کاوش موضوع سیلیکون
صفحه اصلی
سیلیکون
سیلیسیم (به فرانسوی: Silicium) یا سیلیکون (به انگلیسی: Silicon) (long) با نشان شیمیایی Si یک عنصر شیمیایی از خانوادهٔ شبه فلزات است که در گروه چهاردهم و دورهٔ سوم جدول تناوبی عنصرها جای دارد. این عنصر یک جامد بلورین ترد و سخت است که رنگی آبی-خاکستری درخشان دارد. عدد اتمی این عنصر ۱۴ است و چهار الکترون در لایهٔ ظرفیت دارد. جرم اتمی سیلیسیم ۲۸٫۰۸۶ است و دارای سه ایزوتوپ پایدار میباشد. واکنش پذیری این عنصر کمتر از کربن نافلز هم گروه و بالاسری خود است ولی واکنش پذیری آن از ژرمانیم شبه فلز پایین دستی اش بیشتر است.
سیلیسیم از دید فراوانی بر پایهٔ جرم، هشتمین عنصر فراوان در جهان است. البته به سختی میتوان آن را به صورت خالص و آزاد در طبیعت یافت. سیلیسیم را بیشتر میتوان در گرد و غبار، ماسه، سیارکها و سیارهها و در قالب سیلیسیم دیاکسید یا سیلیکاتها پیدا کرد. بیش از ۹۰٪ پوستهٔ زمین از کانیهای سیلیکات ساخته شده است به همین دلیل سیلیسیم پس از اکسیژن فراوانترین ماده در پوستهٔ زمین است (نزدیک به ۲۸٪ بر پایهٔ جرم).
اکثر سیلیسیمی که به صورت تجاری کاربرد دارد بدون هیچ گونه جداسازی مورد بهرهبرداری قرار میگیرد و خیلی کم بر روی ترکیب طبیعی آن فراوری صورت میگیرد. در بخش صنعت ساختمان و تولید سرامیک هم هنگام کاربرد رس، ماسه و سنگهای سیلیسی همین رویکرد وجود دارد. سیلیکاتها در سیمان پورتلند برای ساخت ملات و اندود گچ و سیمان به کار میروند و با مخلوط کردن با شن و ماسههای سیلیسی، برای ساخت بتُن از آن استفاده میشود. همچنین از ترکیب سدیم سیلیکات در تولید پودرهای شوینده استفاده میشود. کاربرد دیگر سیلیکون در ساخت بعضی سرامیکهای سفیدرنگ از قبیل پرسلان، شیشههای سنتی آهک سوددار با پایهٔ کوارتز و… است. سیلیسیم کاربید از ترکیبهای امروزیتر سیلیکون یا همان سیلیسیم است که به عنوان ساینده و در ساخت سرامیکهای مقاومت-بالا کاربرد دارد. عنصر سیلیکون یا سیلیسیم (با فرم نوشتاری Silicon) پایه ساخت پلیمرهای مصنوعی پرکاربردی به نام سیلیکون (با فرم نوشتاری Silicone)یا پلیسیلوکسانها میباشد.
بیشتر سیلیسیم آزاد در صنعتهای پالایش فولاد، ریختهگری آلومینیم و بسیاری صنعتهای حساس شیمی (مانند سیلیس دودی) کاربرد دارد. کمتر از ۱۰ درصد سیلیسیم در ساخت نیمه رساناها به کار میرود. این سیلیسیم که بسیار پالوده شده (درجهٔ خلوص بالا دارد) شاید مهمترین نقش را در اقتصاد دنیا داشته باشد چون صنعت الکترونیک، ساخت تراشههای مدار و در نتیجه ساخت بیشتر رایانهها وابسته به آن است.
سیلیسیم در زیستشناسی هم عنصری بسیار مهم است هرچند که به نظر میرسد مقدار بسیار کمی از آن در بدن جانوران مورد نیاز باشد. بسیاری از گونههای اسفنجهای دریایی برای ساختار بدنشان نیازمند سیلیسیم اند. همچنین سیلیسیم و سیلیسیک اسید در سوخت و ساز بدن گیاهان به ویژه بسیاری از علفها نقشی حیاتی دارند.... بیشتر در ویکی پدیا